قرارداد های فرنچایز و نمایندگی های تجاری با این که با هم شباهت های زیادی دارند، تفاوت های زیادی هم دارند. در این مقاله به تفاوت های این دو نوع قرارداد میپردازیم.
فرنچایز یک امتیاز است که در در شکل یک قرارداد به متقاضی ارائه میشود. در قرارداد فرنچایز حقوق صاحب برند بدون انتقالات مالی انجام میشود و خریدار حق امتیاز در ازای یک مبلغ مشخص و تحت شرایطی تعیین شده و خاص حق ساخت،استفاده از نام برند،فروش و … برند مادر را دریافت میکند. نیاز است یادآوری کنیم که در این نوع قرارداد طرفین باید تاجر یا کاسب باشند.
برای آشنایی کامل یا فرنچایز و نحوه استفاده از این متد خوب است مقاله کسب و کار و فرنچایز و چگونگی کارکرد آن را مطالعه کنید. سه ویژگی خاص قراردادهای فرنچایزی این است که امتیاز دهنده نظارت محسوس و چشمگیری روی کسب و کار شما دارد، مبلغی که توسط فرنچایز کنده پرداخت میشود در ازای مدیریت اوست. هدف از این متد بازاریابی و گسترش یک برند اصلی است. البته خوب است برای آشنایی کامل با قواعد فرنچایز مطلب کسب و کار و فرنچایز و چگونگی کارکرد آن را مطالعه کنید.
ببه موجب قرارداد فرانشیز تعهداتی بین طرفین ایجاد میشود:
تعهد به استفاده درست و مناسب از نام تجاری برند،عدم ایجاد رقابت با شرکت مادر،تابع قوانین برند اصلی بودن ،تعهد به پذیرش و کنترل و نظارت شرکت مادر نسبت به برند
تعهد داشتن به تسلیم موضوع قرارداد،ارائه دادن اطلاعات و دانش ها و فرآیند ها،همکاری و کمک رساندن به طرف فرنچایز گیرنده
برای کسب اطلاعات کامل راجع به قراداهای فرنچایزی و قواعد و قوانین آن پیشنهاد میشود مطلب “قوانین قرادادهای فرنچایزی در ایران ” را مطالعه کنید.
در قراردادهای فرنچایزی معمولا سه عنصر اصلی در میان است:
عنصر اصلی و اول طرف حق امتیاز دهنده یا فرنچایزر است. این طرف حق امتیاز خود را میبخشد و ممکن اسنت یک کسب و کار،یک تجارت و یا یک سازمان باشد.
این عنصر طرف خیدار حق امتیاز یا فرنچایزی است که طبق قرارداد به قوانین متعهد میشود.
عنصر سوم و مهمترین عنصر در فرانچایز، قرارداد اصلی است که طبق قواعد آن دو طرف تعهداتی را پذیرا میشوند. این مجوز یا قرارداد را فرنچایز یا فرانشیز مینامیم. از لحاظ فنی، نام قراردادی که بین دوطرف بسته میشود، فرنچایز است. اما در حال حاضر این اصطلاح به کل این فرآیند اطلاق میشود. واژه فرانچایز ابتدا از زبان فرانسوی وارد ادبیات ما شده است و تلفظ آن در فرانسوی، به‌شکل فرانشیز است. بنابراین هر دو واژه یکسان هستند و دو تلفظ انگلیسی و فرانسوی از یک مفهوم مشترک را نشان می‌دهند.
اگرچه مهم ترین قوانین فرانچایز که در قرارداد به آن‌ها اشاره میشود، مهمترین بخش‌های فرانچایز به نظر می‌رسند؛ اما فرانچایز فقط همان قرارداد نیست. رسیدن به موفقیت یک کسب و کار حق امتیاز گیرنده، به مسئله های مهم‌تری وابسته است.
میزان حمایت فرنچایزر از شما، بسیار مهم است. این که کسب و کار مادر چقدر در برابر شما احساس مسئولیت کند و بهبود روابط چقدر برای او مهم است؟ درواقع این مورد یکی از اصلی‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های موفقیت شماست.
نام تجاری یا برند در فرانچایز مهمترین و باارزش‌ترین نکته است. نام تجاری برند شما مشتری هارا به شما و برندتان جذب میکند. زیرا آن‌ها بخاطر تجربه شان با شما یا ذهنیتشان از برند شما، شما را انتخاب میکنند. چه باورتان شود چه نه، تا زمانی که انتظارات مشتریان برند شما از خریدی که میکنند برآورده شود و راضی باشند، برایشان اهمیتی ندارد چه کسی صاحب یا مدیر این کسب و کار است.
پس از اخذ فرانچایز، می‌توانید کمی روی پیشرفت کردن در زمینه ساخت تجربیات خوب برای مشتریانتان تمرکز کنید و تاثیرگذار ئ بگذارید. وقتی ارتباط موثر بین شما و مشتریان برقرار شد، آن‌ها به مشتری دائم فروشگاه شما تبدیل میشوند و برند اولویت خود را از دست میدهد
امتیازدهنده سیستم و پشتیبانی را در اختیار امتیازگیرنده قرار میدهد و در ازای آن توقع دارد هماهنگی کامل با استانداردها و صدای برند در فروشگاه برقرار شود. در این صورت است که رضایت مشتری تضمین میشود و نام برند اعتبار خود را حفظ میکند.
به طور کلی چهار مدل فرنچایز داریم: فرنچایز یکتا، مولتی فرنچایز، فرنچایز منطقه‌ای و فرنچایز پیشرفته.
در فرنچایز یکتا، فرنچایزر حق افتتاح و راه‌اندازی یک مغازه یا واحد تجاری را به امتیاز گیرنده میدهد. فرنچایز تک واحدی ساده‌ترین و عام ترین شکل فرانچایز یا حق نمایندگی است. بسیاری اوقات پس از آن که امتیاز گیرنده یک واحد را افتتاح کرد و آن را رونق بخشید ممکن است به مرور زمان از امتیازگیرنده امتیاز گشایش واحدهای دیگر را نیز بگیرد.
در این مدل ازفرانچایز امتیاز دهنده حق افتتاح و فعالیت بیش از یک واحد را به امتیاز گیرنده عطا میکند. به طور معمول در این نوع توافق برنامه‌ای تعیین میشود و در این برنامه بازه‌های زمانی مشخصی برای بازگشایی واحدها تعیین میشود.
در این نوع توافق، دریافت کننده فرانچایز حق بازگشایی چیزی بیش از یک واحد در یک زمان مشخص و در یک منطقه خاص را دارد. تفاوت این نوع قرارداد با قرارداد مولتی فرانچایز بحث توسعه منطقه‌ای است. اهدا کننده فرانشیز موافقت میکند که ۵ واحد را در یک دوره ۵ ساله در یک سرزمین مشخص افتتاح کند. آن مناطق در اختیار صاحب امتیاز بوده و کس دیگری نمی‌تواند در مدت قرارداد در آن منطقه واحدی افتتاح کند.
در فرنچایز پیشرفته حق امتیاز چیزی بیشتر از افتتاح یک یا چند شعبه در یک منطقه خاص است. دریافت کننده علاوه بر دارا بودن حق و تعهد برای افتتاح و بهره‌برداری و نمایندگی از تعداد مشخصی واحد در یک منطقه تعریف شده، صاحب امتیاز حق فروش نمایندگی‌ها به افراد دیگر در آن منطقه است. این نوع نمایندگی‌ها که از جانب امتیاز گیرنده به فروش می‌رسند، به عنوان نمایندگی فرعی یا فرانچایز فرعی شناخته میشوند.
نمایندگی های تجاری مانند قراردادهای وکالتی هسند که در قالب قوانین و قواد خاص تنظیم میشوند. این قالب هارا میتوان توزیع کننده ها و نماینده ها نامید.
این نهاد های تجاری با گرفتن اجاه از صاحب برند اصلی شروع به کار میکنند. این نهاد ها با نام انتخابی خود کار میکنند نه نام اصلی شرکت مادر.
این نهاد های تجاری با نام اصلی شرکت مادر شروع به فعالیت میکنند و موظف هستند همسو با استاندارد های شرکت مادر عمل کنند و اجازه نظارت را به آن ها بدهند. البته گاهی اوقات بنابر فرهنگ جامعه این قوانین کمی بومی سازی میشوند ولی نقش ناظر بون شرکت مادر از بین نمیرود و همیشه به قوت خود باقیست.
اغلب قرادادهای نمایندگی که برند های بین المللی در ایران منعقد میکنند در قالب توزیع کننده انجام میشوند زیرا که دارنده برند با عقد کردن این نوع قرارداد مسئولیتی برای ارائه خدمات و نظارت بعد از قرارداد نوشتن ندارد و راهی ساده تر برای تجارت به شمار می آید.