قرارداد های فرنچایز و نمایندگی های تجاری با این که با هم شباهت های زیادی دارند، تفاوت های زیادی هم دارند. در این مقاله به تفاوت های این دو نوع قرارداد میپردازیم.
فرانشیز امتیازی است که در قالب یک قرارداد به متقاضی ارائه می شود. در قرارداد فرانچایز حقوق صاحب برند بدون هیچ گونه انتقال مالی محقق می شود و طرف فرانشیز حق دارد برند اصلی را با قیمت معین تولید کند، از نام برند استفاده کند، آن را بفروشد و غیره در شرایط خاص. لازم به یادآوری است که در این گونه قراردادها طرفین باید تاجر یا حرفه ای باشند.
برای اطلاعات کامل در مورد فرنچایز و نحوه استفاده از این روش، خوب است مقاله کسب و کار و فرنچایز و نحوه عملکرد آن را مطالعه کنید. سه ویژگی قراردادهای فرانشیز این است که فرنچایز دهنده کنترل قابل توجهی بر تجارت شما دارد، مبلغی که فرنچایز در ازای مدیریت آن پرداخت می کند. هدف از این روش بازاریابی، گسترش برند مادر است. البته، برای درک کامل قوانین فرنچایز، خواندن مقاله ای در مورد کسب و کار و فرنچایز و نحوه عملکرد آن خالی از لطف نیست.
ببه موجب قرارداد فرانشیز تعهداتی بین طرفین ایجاد میشود:
تعهد به استفاده صحیح و مناسب از نام برند، عدم ایجاد رقابت با شرکت مادر، تابع قوانین برند اصلی، پذیرش و کنترل و نظارت شرکت مادر در برابر برند.
متعهد به ارائه قرارداد موضوع به فرنچایز، ارائه دانش و تجربه و فرآیندها، همکاری و مساعدت.
توصیه می شود برای دریافت اطلاعات کامل در مورد قراردادها و قوانین و مقررات فرانشیز، مقاله «قوانین قراردادهای فرانشیز در ایران» را مطالعه کنید.
قراردادهای فرانشیز معمولاً شامل سه عنصر اصلی است:
عنصر اصلی و طرف اول، فرانچایز دهنده یا فرنچایزر است. این حزب حق چاپ را اعطا می کند و می تواند یک تجارت، تجارت یا سازمان باشد.
این عنصر طرف خیدار حق امتیاز یا فرنچایزی است که طبق قرارداد به قوانین متعهد میشود.
سومین و مهمترین عنصر در فرانشیز، قرارداد اصلی است که در آن هر دو طرف تعهدات را طبق قوانین می پذیرند. ما این مجوز یا قرارداد را حق رای دادن می نامیم. از نظر فنی، نام قرارداد امضا شده بین دو طرف، فرانچایز است. اما اکنون این اصطلاح به کل فرآیند اشاره دارد. کلمه Franchise اولین بار از زبان فرانسه وارد ادبیات ما شد و تلفظ فرانسوی آن Franchise است. بنابراین، هر دو کلمه یکسان هستند و بیانگر دو تلفظ انگلیسی و فرانسوی از یک مفهوم هستند.
اگرچه به نظر می رسد مهم ترین قوانین فرانشیز مشخص شده در قرارداد، مهمترین بخش های حق رای باشد. اما فرانچایز فقط یک قرارداد نیست. موفقیت کسب و کار فرنچایز به مسائل مهم تری بستگی دارد.
پشتیبانی فرنچایزر برای شما بسیار مهم است. شغل مادرتان چقدر نسبت به شما مسئول است و بهبود روابط برای او چقدر اهمیت دارد؟ در واقع یکی از عوامل تعیین کننده موفقیت شماست.
نام برند مهم ترین و با ارزش ترین چیز در یک فرنچایز است. نام برند شما مشتریان را به سمت شما و برندتان جذب می کند. زیرا آنها شما را به دلیل تجربه ای که با شما دارند یا ذهنیتشان نسبت به برند شما انتخاب می کنند. باور کنید یا نه، مالک یا مدیر کسب و کار برای آنها مهم نیست، تا زمانی که مشتریان برند شما انتظارات آنها را برآورده کنند و از خرید خود راضی باشند.. وقتی ارتباط موثر بین شما و مشتریان برقرار شد، آنها به مشتری دائم فروشگاه شما تبدیل می‌شوند و برند اولویت خود را از دست می‌دهد
فرنچایز دهنده سیستم و پشتیبانی را برای فرنچایز ارائه می دهد و در مقابل انتظار هماهنگی کامل با استانداردها و صدای برند در فروشگاه را دارد. به این ترتیب رضایت مشتری تضمین می شود و برند اعتبار خود را حفظ می کند.
به طور کلی، ما چهار مدل فرنچایز داریم: تک فرانچایز، امتیاز چندگانه، فرنچایز منطقه ای و فرانشیز پیشرفته.
در یک فرانشیز واحد، فرنچایز دهنده به گیرنده امتیاز حق افتتاح و راه اندازی یک فروشگاه یا واحد تجاری را می دهد. حق امتیاز واحد واحد ساده ترین و رایج ترین شکل حق امتیاز یا حق نمایندگی است. اغلب، پس از اینکه فرنچایز یک واحد را باز می کند و آن را رونق می دهد، فرنچایز گیرنده می تواند به مرور زمان واحدهای دیگر را باز کند.
در این مدل فرانشیز، فرنچایز دهنده حق افتتاح و بهره برداری چندین واحد را به صاحب امتیاز می دهد. معمولاً چنین معاملاتی یک برنامه زمانی تعیین می کنند که در آن بازه زمانی مشخصی برای بازگشایی واحدها تعیین می شود.
در چنین قراردادهایی، امتیاز گیرنده حق دارد بیش از یک واحد را همزمان در یک منطقه خاص افتتاح کند. تفاوت این نوع قرارداد با قرارداد چند امتیازی در توسعه منطقه ای است. فرنچایز دهنده موافقت می کند که 5 واحد را در یک دوره 5 ساله در یک منطقه خاص باز کند. مالکیت این مناطق متعلق به فرنچایز است و شخص دیگری نمی تواند در مدت قرارداد در آن منطقه واحد افتتاح کند.
در فرنچایز پیشرفته، فرانشیز فراتر از افتتاح یک یا چند شعبه در یک منطقه خاص است. خریدار علاوه بر داشتن حق و تعهد به افتتاح، بهره برداری و نمایندگی تعداد معینی واحد در یک منطقه خاص، حق فروش نمایندگی به اشخاص دیگر در آن منطقه را نیز دارد. چنین امتیازاتی که در آن حق رای‌گیرنده به فروش می‌رساند، به عنوان زیر امتیاز یا فرانچایز شناخته می‌شوند.
نمایندگی های تجاری مانند قراردادهای نمایندگی هستند که در قالب قوانین و مقررات خاصی تنظیم می شوند. این قالب ها را می توان توزیع کننده و عامل نامید.
این کسب و کارها با اجازه صاحب برند اصلی شروع به کار می کنند. این سازمان ها با نامی که خودشان انتخاب می کنند فعالیت می کنند نه با نام اصلی شرکت مادر.
این نهادهای تجاری با نام اصلی شرکت مادر شروع به فعالیت می کنند و مسئولیت رعایت استانداردهای شرکت مادر و اجازه رعایت آنها را بر عهده دارند. البته گاهی این قوانین با توجه به فرهنگ جامعه تا حدودی بومی سازی می شوند، اما نقش ناظر شرکت مادر از بین نمی رود و همیشه به قوت خود باقی می ماند.
اکثر قراردادهای نمایندگی که توسط برندهای بین المللی در ایران منعقد می شود، به صورت توزیع است، زیرا مالک برند پس از انعقاد قرارداد، مسئولیت ارائه خدمات و نظارت را ندارد و به عنوان روشی آسان تر برای تجارت تلقی می شود. .