یک اصطلاح عامیانه برای فرانچایز یا حق رای دادن، حق رای دادن در واقع نوعی مجوز یا حق استفاده از برند شخص دیگری است. (فرانچایز فرانسوی: Franchise) یا (فرانچایز بریتانیا)
مجوز فرانشیز به فرنچایز دهنده اجازه می دهد تا کالاها یا خدمات خاصی را تحت نام تجاری فرنچایز بفروشد. در ازای دریافت مجوز یا حق امتیاز از فرنچایز دهنده، فرنچایز معمولاً هزینه راه اندازی اولیه و هزینه مجوز سالانه را به فرنچایز دهنده می پردازد.
فرنچایز یک سیستم بازاریابی است که هدف آن ایجاد یک تصویر واحد در ذهن مشتری از محصولات یا خدمات یک شرکت است. به طور کلی، فرنچایز یک روش انجام تجارت است. هنگامی که قرارداد حق رای را امضا می کنید، فرنچایز دهنده نام تجاری و سیستم تجاری کسب و کار را بررسی می کند. فرنچایز به شما این حق را می دهد که طبق سیستم خود، معمولاً برای یک دوره زمانی معین، کسب و کار را هدایت و مدیریت کنید. قرارداد حق رای به شما می گوید که در پایان دوره چه اتفاقی خواهد افتاد و در برخی موارد ممکن است نتوانید حق امتیاز خود را حفظ کنید.
هر کسب و کاری حتی اگر ایده های خلاقانه ای داشته باشد و به دلیل ایده های خود شکست بخورد، اغلب در سال های اول به دلیل آشنایی نداشتن با فرآیندهای اجرا و مدیریت موفق به کسب سود نمی شود. اما استفاده از مدل فرانچایز باعث تسریع سود و بازگشت سرمایه می شود. بنابراین اگر ایده خلاقانه ای برای راه اندازی یک کسب و کار جدید ندارید و صبر و حوصله زیادی برای انتظار موفقیت دارید و در عین حال از شکست های اقتصادی و از دست دادن سرمایه خود می ترسید. بهتر است از مدل فرانشیز به عنوان یک پیشنهاد منطقی استفاده کنید.
عدم انعطاف در اجرای برنامه های تبلیغاتی و مدیریتی
وابستگی زیاد به صاحب برند
نیاز به ارائه مواد و برخی خدمات از صاحبان برند
به طور کلی، این شکل از کسب و کار، همراه با مزایای قابل توجه، وابستگی شدیدی به فرانشیز دهنده ایجاد می کند و این امر را برای کارآفرینانی که علاقه زیادی به استفاده از ایده های خود در تجارت دارند، کاهش می دهد.
بیایید با یک مثال کوچک شروع کنیم، فرض کنید 100 میلیون تومان پس انداز دارید و این فرصت را دارید که در یکی از مکان های مناسب شهر خود مغازه اجاره کنید.
شرکت فرانشیز 100 میلیون تومان به شما می پردازد و می گوید تمام مراحل لازم برای تاسیس شعبه ظرف یک ماه از تاریخ زیر انجام می شود:
ضمناً در این ماه آموزش های لازم برای کسب و کار را در محل شرکت دریافت کرده و در نهایت به عنوان صاحب کسب و کار وارد شعبه خود می شوید. پس از راه اندازی شعبه شما، شرکت ممیزی های دوره ای را برای اطمینان از کیفیت خدمات به مشتریان انجام می دهد و در ازای آن بر اساس معاملات اولیه، درصد کمی از فروش را به صورت ماهانه از شما دریافت می کند. بسته به اینکه برند شما چقدر قوی است، مشتریانی خواهید داشت که از روز اول شما را می شناسند و کیفیت ارائه شده شما را تایید می کنند.
در واقع فرانشیز استفاده از یک مدل آزمایش شده و موفق برای کاهش ریسک سرمایه گذاری است. در بازار امروز، بازیابی شکست اقتصادی دشوار و بازگشت سرمایه از دست رفته غیرممکن است که باعث می شود برندهای زنجیره ای هم از نظر منافع عمومی و هم از نظر سرمایه گذاری خارجی با استقبال خوبی مواجه شوند. این شیوه تجارت در ایران چندان شناخته شده نیست. سال هاست که فروشگاه های زنجیره ای با یک شکل و شمایل و خدمات یکسان در شهرهای بزرگ و کوچک فعالیت می کنند.
همچنین بسیاری از کسب و کارهای انفرادی مانند فست فود و حتی بستنی فروشی ها پس از کسب شهرت و کسب سود کافی، فعالیت خود را به شعبات متعددی گسترش می دهند. در حال حاضر، فرنچایز یک مدل برد-برد در بازار رقابتی در نظر گرفته می شود.
از سوی دیگر، فرنچایز دهنده با ارائه تجربیات ارزشمند خود به فرنچایز و فروش بیشتر، درآمد بیشتری به دست می آورد. تجربه ای که از طریق سخت کوشی، آزمون و خطا و تحقیقات فراوان به دست آمده است. از سوی دیگر، فرنچایز با تکیه بر تجربه بارها آزمایش شده خود، بدون نگرانی از شکست کسب و کار، بدون نیاز به مواردی مانند تبلیغات و بازاریابی، بر فعالیت و تجارت اصلی خود تمرکز می کند.
در دنیای امروز، کسب و کار فرانشیز دیگر محدود به فروشگاه های زنجیره ای نیست. موفقیت این مدل منجر به این شیوه از مدیریت مشاغل و خدماتی مانند رستوران ها، سوپرمارکت ها، مهدکودک ها، مدارس، دانشگاه ها، مراکز درمانی و بیمارستان ها شده است. دارایی های توسعه یافته در قالب حق رای دادن به دارایی های فیزیکی محدود نمی شود. حق امتیاز می تواند حق ثبت اختراع، فرمول و دانش ساخت و تولید یک محصول را سودآور کند. از موفق ترین نمونه های فرنچایز در ایران می توان فست فود هایدا، بستنی آیس پک و فروشگاه های زنجیره ای کوروش را نام برد.
برچسب ها: