تا بحال شده آرزوی این را داشته باشید ک صاحب بیزنس و کسب و کار خودتان باشید؟ اما آن را رویایی دوردست ببینید چرا ک تجربه آن را ندارید؟
دلتان می خواهد خودتان را عضوی از یک کسب و کار بزرگ یا بین المللی ببینید که در سرتاسر شهر یا کشور شعبات متعدد دارد؟
به لطف متد فرنچایز این موضوع دیگر رویایی دست نیافتنی نیست. و هر کسب و کار کوچکی میتواند خودش را عضوی از یک خانواده بزرگ و مشهور کند.
در آغاز کمی با تاریخچه فرنچایز و چگونگی شکل گرفتن آن آشنا شویم تا با تعریف ملموس آن مفهومش را به طور کامل متوجه شوید.
مورخان بر این باورند که متد کسب و کار فرنچایز در قرن سیزده میلادی شروع شده است. زمانی ک پادشاهان آن سرزمین امتیاز خصوصی حکومت بر قسمت های مختلف قلمرو خود را به خریداران اعطا میکردند که ماموران اخذ مالیات در آن قسمت از قلمرو حضور داشته اند.
حتی در زادگاه ما ایران هم حکومت به صورت فرنچایز اداره میشده است؛و اوج این مسئله به زمان قاجاریه بر می گردد.
پادشاه هر قسمت از ولایت را به فردی واگذار میکرده و مادامی که آن شخص(به اصطلاح امروزی خریدار حق امتیاز یا فرنچایزی)
خراج سالیانه حکومت مرکزی(فرنچایزر یا واگذار کننده حق امتیاز)را به موقع و دقیقا به میزان مشخص شده پرداخت میکرده،قادر بود تا به آن ولایت حکومت کند. البته همانند قوانین قراردادهای فرنچایز امروزی،پشتیبانی،حفاظت و قواعد کلی اداره آن ولایت در اختیار حکومت مرکزی بوده است. اما در قاره آمریکای شمالی و در موضوع تجارت، فرنچایز در اواخر قرن نوزدهم میلادی بوجود آمد.
شاید از خودتان بپرسید که خالق فرنچایزینگ چه کسی است و در چه زمانی دست به این کار زده، شروع کننده این موضوع شرکت فروش چرخ خیاطی سینگر بود که متعلق به فردی به نام ایساک سینگر بود. در سال 1851ایده این کار به ذهن او رسید.
سینگر همان شخصی است که بسیاری از ایرانیان او را با چرخ خیاطی هایش به یاد می آورند.
او به کسب و کارهای کوچک اجازه داد تا دستگاه های چرخ خیاطی این شرکت و لوازم آن را به فروش برسانند و درصدی از فروش را به شرکت اصلی برگردانند. از مزیت های این نوع کسب و کار این بود ک فروشندگان مجبور نبودند برای خرید دستگاه ها به شرکت اصلی پولی پرداخت کنند. با فروختن ان سود کسب کنند، بلکه دستگاه هارا از شرکت مادر دریافت میکردند و بعد از فروش درصد را به آنها برمیگردانند.
این شکل تجارت به اندازه ای پرسود و در عین حال ساده بود ک دیگر شرکت های بزرگ هم به فکر انجام آن افتادند.
این قرارداد در ایالات متحده آمریکا منعقد گردید.بعد از آن، جناب جان.اس.پمبرتون قرارداد فرنچایز موفقیت آمیزی با شرکت کوکاکولا بست. قراردادهای انحصاری بین تولیدکنندگان خودرو و فروشندگان محلی خودرو هم از نخستین قراردادهای فرنچایز محسوب می شود.
در رابطه با قراردادهای زنجیره ای معاصر،رستوران های فست فود مانند مک دونالد در آمریکا از موفقیت آمیزترین نمونه های قراردادهای فرنچایزی می باشد.
د ر سال 1955 فردی به نام ری کرووک زنجیره کوچکی از فرنچایز را در زمینه غذاهای آماده راه اندازی کرد. که در حال حاضر با نام مک دونالد،یکی از موفق ترین رستوران های زنجیره ای است که از متد فرنچایز استفاده می کند.
یکی از برجسته ترین پیشرفت های اقتصادی قرن بیستم،رشد صنعت فرنچایز است.
این متد کسب و کار که در نیمه دوم قرن بیستم ظهور کرد و به پیشرفت در خلال دهه 1980 و1990 ادامه داد. امروزه سبکی پرقدرت برای رشد کسب و کار،خلق کردن مشاغل و توسعه اقتصادی است. در ایالات متحده آمریکا هر 8 دقیقه و در دنیا هر 65 دقیقه یک کسب و کار با متد فرنچایز گشایش می یابد.
به شکلی که امروز سیستم تجارت فرنچایز به شکل موتور محرک بسیاری از شرکت های بزرگ و بین المللی در آمده است.
طبق آمار در سال 2001 چهارده درصد تجارت در بخش خصوصی به صورت فرنچایز بوده و این متد 18 میلیون شغل در قاره آمریکا ایجاد کرده است. بسیار بعید است که امروزه در یکی از خیابان های شهرهای قاره آمریکای شمالی و حتی اروپا قدم بزنید و در مدت زمان کمتر از پنج دقیقه یک بیزنس که با متد فرنچایز اداره می شود را نبینید. در واقع اکثر مکانهای تجاری کمابیش شبیه هم هستند. در واقع گویی که همه آنها یکی هستند و از مالکیت یکسانی برخوردارند که در واقع متعلق به بیزنس هایی از نوع فرنچایز می باشند.
